KTÜ'lü Akademisyenden Yapay Zeka Uyarısı: “Türkiye’ye De AI Denetim Ofisi Gerekli”

KTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Görevlisi Ali Haydar Doğu, yapay zekanın hukuki denetim çerçevesine alınması gerektiğine dikkat çekerek yazılı açıklamasında önemli değerlendirmelerde bulundu. Doğu, yapay zekanın kontrolsüz kullanımının kişisel hak ve özgürlükleri tehdit edebileceğini ifade ederek, ❝Bilişim teknolojilerindeki hızlı ilerleyiş, hukuki yönüyle de desteklenerek kontrollü bir yapıya dönüştürülmelidir❞ dedi. ❝Yapay Zeka Aklı Yok Ama Karar Alıyor❞ Yapay zekanın sosyal medya gibi platformlardan veri toplayarak karar alma mekanizmalarına sahip olduğunu hatırlatan Doğu, şu ifadeleri kullandı: ❝Yapay zeka bir teknoloji. Aklı yok ama akıl yürütebiliyor. Karar alıyor ama sorumluluk alamıyor. Verilen görevi yaparken kişilik hakları ihlal edilebiliyor. Bu ihlalin sorumlusu kim olacak? Türkiye’de yapay zeka için özel bir mevzuat yok, hukuki olarak da tanımlı değil. Dolayısıyla sorumluluk, onu programlayan veya kullanan kişide olacaktır.❞ ❝Elektronik Kişilik Tartışmaya Açılmalı❞ Doğu, ilerleyen dönemde yapay zekanın gerçek kişi gibi bilinçli hareket etmesi durumunda "elektronik kişi" kavramının gündeme gelebileceğini söyledi. ❝Gerçek ve tüzel kişiliğe ek olarak, yapay zekaya da hukuki kişilik tanımı yapılabilir❞ diyen Doğu, ayrımcılık, çocuk istismarı, veri güvenliği ve hak sahipliği gibi sorunların yasal zemine kavuşturulması gerektiğini vurguladı. ❝Avrupa Tüzüğü Örnek Olmalı❞ Avrupa Birliği’nin 2024’te yürürlüğe koyduğu Yapay Zeka Tüzüğünün önemli bir başlangıç olduğuna dikkat çeken Doğu, AB’nin bu tüzükle insan haklarını korumayı, sosyal ayrımcılıkla mücadeleyi ve biyometrik verilerin kullanımını sınırlamayı amaçladığını ifade etti. ❝Türkiye’de de Düzenleme Gerekiyor❞ Türkiye’de henüz yürürlükte özel bir yapay zeka yasası bulunmadığını belirten Doğu, 24 Haziran 2024’te TBMM’ye Yapay Zeka Kanun Teklifi sunulduğunu hatırlatarak, sürecin yakından takip edilmesi gerektiğini bildirdi. ❝RTÜK, KVKK, BDDK Gibi Yeni Bir Kuruma İhtiyaç Var❞ Yapay zekanın denetlenmesi için bağımsız bir idari otorite kurulması gerektiğini vurgulayan Doğu, açıklamasını şu sözlerle tamamladı: ❝AB 2024’te Avrupa Yapay Zeka Ofisi’ni kurdu. Türkiye’de de benzer bir yapı, inovasyonu teşvik ederken temel hakları koruma açısından bir denge unsuru olacaktır.❞