Kahverengi Kokarca İstilası Afet Kapsamına Alınmalı Çağrısı
Bölgesel Sorun Ulusal Tehdide Dönüştü
Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Başkanı Cemil Pehlevan, kahverengi kokarca istilasının artık yerel bir problem olmaktan çıktığını ve bölgeyi aşan bir kriz haline geldiğini belirtti. Pehlevan, Karadeniz başta olmak üzere ülkenin geniş bir alanında tarımsal üretimi doğrudan etkileyen zararlının sadece il düzeyindeki müdahalelerle kontrol altına alınamayacağını ifade etti. Buna göre, sorunun afet kapsamına alınması ve kapsamlı, çok kurumsal bir koordinasyon gerekliliği öne çıktı.
Zararlının Yayılma Hızı ve Biyolojik Özellikleri
Pehlevan, kahverengi kokarcanın biyolojik özelliklerinin mücadeleyi zorlaştırdığını anlattı. Dişi kokarcanın bir sezonda çok sayıda yumurta bırakması ve yumurtaların zaman içinde farklı periyotlarda açılması nedeniyle popülasyon kontrolünün güçleştiği belirtildi. Ayrıca bu zararlı türün yüzlerce bitki türünde beslenebildiği ve hem sıcak hem soğuk iklimlere dayanabildiği aktarıldı. Bu durum, tek bir kimyasal müdahalenin kalıcı çözüm olmasını engelliyor ve biyolojik mücadele yöntemlerinin önemini artırıyor.
Gıda Güvenliği Riski ve Ekonomik Etkiler
Uzmanın uyarılarına göre kahverengi kokarca hızla geniş bir coğrafyaya yayılma eğiliminde. Pehlevan, şu anki yayılma eğiliminin devam etmesi halinde tarımsal verim ve kalite düşüşlerinin yanı sıra gıda fiyatlarında artışa neden olabileceğini belirtti. Özellikle fındık gibi bölgesel ihracat kalemlerinin etkileneceği, bunun da hem yerel ekonomiye hem ulusal gıda arz güvenliğine olumsuz yansımaları olacağı vurgulandı. Eğer kontrol önlemleri artırılmazsa, başlangıçta yerel görünen sorunun yıllar içinde daha büyük bir kriz haline gelme olasılığı yüksek.
Afet Kapsamına Alınma Talebi ve Kurumsal Koordinasyon
Pehlevan, sorunun afet tanımına uygunluğunu gerekçeleriyle birlikte ilgili kurumlara ilettiğini açıkladı. Bu kapsamda İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü nezdinde girişimler yapıldığı, konunun AFAD çerçevesinde değerlendirilmesi ve İl Afet Planlarına dahil edilmesi önerildi. Talebin temel dayanağı, zararlının bölgesel sınırların ötesine geçen yayılım hızı ve çok sayıda bakanlık ile yerel yönetimin eş zamanlı müdahalesini gerektirmesi oldu. Pehlevan, Tarım Bakanlığı koordinasyonunda Çevre, Orman ve Sağlık bakanlıkları ile üniversiteler ve yerel yönetimlerin birlikte hareket etmesi gerektiğini vurguladı.
Bilimsel Yaklaşım ve Biyolojik Mücadele Çalışmaları
Ziraat Mühendisleri Odası tarafından bilimsel iş birliklerinin de yürütüldüğü belirtildi. Pehlevan, üniversitelerle ortak projeler geliştirildiğini ve biyolojik mücadele yöntemleri üzerinde çalışmalar yapıldığını aktardı. Bu alanda akademik destek ve TÜBİTAK gibi kuruluşların katkısının önemine dikkat çekildi. Kimyasal mücadelenin sınırlı etkisi ve çevresel kaygılar nedeniyle biyolojik kontrolü esas alan stratejilerin, entegre zararlı yönetimi çerçevesinde öncelik kazanması gerektiği ifade edildi.
Erken Müdahale Gerekliliği ve Risklerin Büyümesi
Pehlevan, müdahalenin gecikmesinin uzun vadede ağır sonuçlar doğuracağı uyarısını yaptı. Zararlı popülasyonlarının geometrik hızla artış gösterebildiğini belirterek, bir yıl ihmalin sonraki yıllarda kontrolü çok daha zor hale getireceğini anlattı. Bu nedenle tüm ilgili kurumların hemen harekete geçmesi, kaynakların seferber edilmesi ve koordineli bir planın acilen hayata geçirilmesi gerektiği mesajı verildi.
Yerel Yönetimler ve Üniversitelerin Rolü
Mücadelede yerel yönetimler ile akademik kurumların kritik rolü öne çıkıyor. Pehlevan, sahada yürütülecek çalışmalarda üniversitelerin deneyiminden yararlanmanın, doğru izleme ve erken uyarı sistemlerinin kurulmasının önemli olduğunu söyledi. Ayrıca toplumsal farkındalık çalışmalarının artırılması, çiftçilere yönelik eğitim ve teknik destek programlarının yaygınlaştırılması önerildi.
Sonuç ve Beklentiler
Kahverengi kokarca istilası, tarım üretimi, gıda arz güvenliği ve ekonomik istikrar açısından ciddi bir risk oluşturuyor. Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Başkanı Cemil Pehlevan’in çağrısı, problemin kapsamının yeniden değerlendirilmesi ve afet ölçeğinde bir müdahale modelinin oluşturulması yönünde. Uzmanların ve kurumların ortaklaşa çalışmasıyla erken uyarı, biyolojik mücadele ve geniş kapsamlı koordinasyon sağlanırsa zararlının etkileri sınırlanabilir. Aksi takdirde, bölgesel bir tehdit ulusal bir güvenlik meselesine dönüşme riski taşıyor.
