Filipinler'deki derin çukur, 7.6'lık depremi nasıl tetikledi?

Filipinler Volkanoloji ve Sismoloji Enstitüsü, bugün meydana gelen 7,6 büyüklüğündeki depremin merkezinde Filipin Çukuru’nun yer aldığını duyurdu.

Filipinler’in Davao Oriental açıklarında bugün sabah saatlerinde meydana gelen 7,6 büyüklüğündeki depremin, Filipin Çukuru’nun hareketinden kaynaklandığı açıklandı.

Filipinler Volkanoloji ve Sismoloji Enstitüsü (Phivolcs), depremin ülkenin doğusunda, Manay açıklarında meydana geldiğini ve bölgedeki büyük tektonik fay hatlarından biri olan Filipin Çukuru’nun bu sarsıntının merkezinde yer aldığını duyurdu.

Filipin Çukuru, okyanus tabanında yer alan uzun ve dar bir çöküntü hattı. Bu tür yapılar, yeryüzündeki en derin noktaları oluşturuyor.

NASIL OLUŞTU?

National Geographic’e göre, bu çukurlar genellikle depremler ya da volkanik hareketler sonucu, tektonik plakaların birbirine baskı uygulamasıyla oluşuyor.

Phivolcs Direktörü Teresito Bacolcol’un açıklamasına göre Filipin Çukuru, ülkenin doğusunda Luzon’un Bicol bölgesinden Mindanao’ya kadar uzanıyor.

Bacolcol, depremin, Filipin Denizi Plakası’nın Filipin Çukuru’na doğru iterek ülke takımadalarının altına kaymasından kaynaklandığını belirtti.

Phivolcs Direktörü, “Filipin Denizi Plakası, Filipin Çukuru’nun altına doğru bastırıyor. Bu sırada deniz tabanımız eğiliyor ve ülke takımadalarının altına doğru dalıyor” dedi.

GMA Network'e konuşan Bacolcol, bu hareketin plakalar arasında sürtünmeye neden olduğunu, zaman zaman da bu sürtünmenin plakaların hareketini engellediğini aktararak, şöyle ekledi:

"Bu plakalar kuzeybatı yönüne doğru hareket ediyor. Sürtünme arttığında plakalar bir süre sıkışıp kalabiliyor. Ancak stres birikimi belli bir noktaya ulaştığında, Filipin Denizi Plakası sürtünmeyi aştığı anda aniden kayıyor ve bu da depreme neden oluyor."

DÜNYANIN EN DERİN ÇUKURLARINDAN BİRİ

Filipin Çukuru, dünyanın en derin çukurlarından biri olarak kabul ediliyor ve ülke sınırları içinde bulunan altı ana çukurdan yalnızca biri. Diğerleri Manila Çukuru, Negros Çukuru, Sulu Çukuru, Cotabato Çukuru ve Doğu Luzon Havzası olarak sıralanıyor.

Bu çukurların hareketleri de zaman zaman güçlü sarsıntılara yol açıyor. Nitekim 2023 yılında da Filipin Çukuru’nun hareketi sonucu Hinatuan, Surigao del Sur açıklarında 7.4 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmişti.

Phivolcs, çukurlardaki hareketlerin tıpkı depremler gibi öngörülemez olduğunu vurguluyor.

Uzmanlara göre Filipin Çukuru’nda meydana gelebilecek sarsıntılar, 8 büyüklüğüne kadar ulaşabilir ve 10 metreye varan tsunamilere yol açabilir.

Davao Oriental’deki son depremde şu ana kadar en az bir kişinin yaşamını yitirdiği bildirildi. Depremin ardından Phivolcs yedi bölge için tsunami uyarısı yayınlamış, daha sonra uyarıyı öğle saatlerinde kaldırmıştı.