Çinli yapay zeka DeepSeek’in yenisi de sansürlü

Şirketin önceki modeli R1’in güncellenmiş versiyonu olan bu yeni yapay zekâ, kodlama, matematik ve genel bilgi testlerinde oldukça yüksek puanlar alarak OpenAI’nin amiral gemisi modeli o3’ün seviyesine yaklaşmayı başardı.

Ancak bu güçlü performansın yanında, modelin siyasi içeriklere verdiği yanıtlar da tartışma konusu oldu. “xlr8harder” kullanıcı adını kullanan ve farklı yapay zekâ modellerini karşılaştıran geliştiriciye göre, R1-0528, özellikle Çin hükümetinin hassas kabul ettiği konulara yönelik sorularda önceki versiyonlara kıyasla çok daha katı bir sansür uyguluyor. Geliştiriciye göre bu, “şimdiye kadarki en sansürlü DeepSeek modeli.”

ÇİN'DE YAPAY ZEKÂYA YASAL KISITLAMALAR

Techcrunch haberine göre Çin’de geliştirilen yapay zekâ modellerinin devletin tarihsel ve politik anlatılarına aykırı içerik üretmesi yasalarla engelleniyor. 2023 yılında yürürlüğe giren bir yasa, modellerin “ülke birliğine ve toplumsal uyuma zarar verecek içerikler” üretmesini yasaklıyor. Bu nedenle Çinli şirketler, modellerini ya önleyici filtrelerle ya da ince ayarlamalarla sansürlemeye yöneliyor.

Örneğin önceki R1 modeli, politik açıdan hassas kabul edilen konularla ilgili soruların yüzde 85’ine yanıt vermeyi reddediyordu. Yeni R1-0528 ise bu yaklaşımı daha da ileri taşıyor.

SİNCAN KAMPLARI DA SANSÜR SEBEBİ

“xlr8harder”’ın testlerine göre, R1-0528 Sincan bölgesindeki kamplar gibi konulara dair soruları büyük ölçüde yanıtsız bırakıyor. Ara sıra Çin hükümetinin insan hakları siciline eleştirel yaklaşsa da, modelin çoğu zaman Çin’in resmî duruşunu benimsediği görülüyor. Geliştiriciye göre model, bir örnekte Sincan kamplarını insan hakları ihlali olarak belirtmiş olsa da, doğrudan sorular karşısında genellikle devlet çizgisinde kalıyor.

Yeni DeepSeek modeli, teknik açıdan gösterdiği başarıyla global arenada dikkat çekerken, içerik üretimindeki bu sınırlamalar, Çin menşeli yapay zekâların ifade özgürlüğü ve tarafsızlık konularında ne kadar ileri gidebileceğine dair soru işaretlerini artırıyor.